Z czego wynika cena nowego leku?

udostępnij:

Roczna kuracja jednymi z najdroższych leków świata to koszt około 1 mln złotych, a często są one stosowane w chorobach długotrwałych. Jeżeli lek nie jest refundowany przez państwo, taka cena stanowi nieprzekraczalną dla pacjenta barierę. Z czego wynikają takie kwoty?

Innowacyjność w branży farmaceutycznej ma kluczowe znaczenie zarówno dla poprawy jakości usług medycznych oferowanych pacjentom, jak i dla rozwoju przemysłu farmaceutycznego. Innowacyjne rozwiązania mogą przybierać formę drobnych, stopniowych udoskonaleń już istniejących farmaceutyków, jak również przełomowych odkryć naukowych prowadzących do powstania nowych leków, wprowadzających postęp w terapii. Działania, które mają do tego doprowadzić, są jednak bardzo praco- i kosztochłonne i trwają zazwyczaj wiele lat.

Coraz więcej leków na choroby kiedyś nieuleczalne

W wyniku innowacji powstają leki i szczepionki, czyli jedne z najpotężniejszych narzędzi pomagających ludziom na świecie żyć dłużej, zdrowiej i bardziej produktywnie. Nowe odkrycia w branży farmaceutycznej i biotechnologicznej przynoszą niezwykłe zmiany w życiu zwykłych ludzi. Choroby, takie jak wirusowe zapalenie wątroby typu C, nowotwory, HIV nie są już uznawane za nieuleczalne, ponieważ na rynek wchodzą nowe leki, które okazują się skuteczne w zwalczaniu tych chorób i przyczyniają się do długowieczności pacjentów.

Obecnie ponad 7000 leków jest rozwijanych na całym świecie, głównie w chorobach takich jak zaburzenia neurologiczne i immunologiczne, nowotwory, cukrzyca, choroby układu krążenia, HIV/AIDS, zaburzenia zdrowia psychicznego, i inne. Dzięki wprowadzeniu nowych leków od lat 80. ubiegłego stulecia obserwujemy spadek śmiertelności z powodu HIV o ponad 80%, od 1990 śmiertelność z powodu nowotworów spadła o 20%, a innowacja farmaceutyczna związana z leczeniem chorych cierpiących na wirusowe zapalenie wątroby typu C pozwala na wyleczenie 90% pacjentów w ciągu 12-tygodniowej terapii.

Walka na polu poszukiwania nowych rozwiązań medycznych trwa. Przed nami nowa fala innowacji medycznych - ponad 7000 badanych nowych leków może odegrać kluczową rolę w rozwiązywaniu problemów, przed jakimi stoją pacjenci i systemy opieki zdrowotnej.

Obecnie w trakcie badań klinicznych znajdują się 7262 preparaty, z czego 25% to nowe leki na nowotwory

Źródło danych: https://www.efpia.eu/about-medicines/use-of-medicines/outcomes-focused-sustainable-healthcare/

Czy innowacyjne leki naprawdę są takie drogie?

Ostateczna cena leku ustalana jest w oparciu o szereg czynników, w tym:

  • wpływ na pacjentów i ich chorobę w porównaniu z innymi dostępnymi metodami leczenia;
  • możliwość obniżenia innych kosztów opieki zdrowotnej, takich jak pobyt w szpitalu;
  • indywidualne potrzeby zdrowotne i gospodarcze poszczególnych krajów.

W przypadku leków innowacyjnych musimy pamiętać, że firmy ponoszą wysokie koszty badań i rozwoju leku. Dość powiedzieć, że aby zbadać i opracować nowy lek, potrzeba średnio ponad 2,6 miliarda dolarów i 10 lat, a tylko około 12% leków innowacyjnych trafia na rynek!

W latach 1998-2014 doświadczyliśmy 123 nieudanych prób opracowania leków w celu leczenia choroby Alzheimera, a zaledwie 4 próby zakończyły się sukcesem. Aktualnie około 70% rozwijanych leków innowacyjnych to potencjalnie leki nowej klasy, a więc prezentujące całkowicie nowatorskie podejście do walki z chorobą.

Innowacyjne leki trafiające na rynek, a więc takie, które "się sprawdziły", z czasem skutkują powstawaniem leków generycznych i biopodobnych, których proces wytwarzania jest znacznie krótszy niż leku oryginalnego. To dlatego obecnie dysponujemy tańszymi opcjami leczenia chorób takich jak choroby serca, depresja, nowotwory, reumatoidalne zapalenie stawów i inne.

Nowe terapie to zysk nie tylko dla firm farmaceutycznych, ale przede wszystkim dla pacjentów

Firmy farmaceutyczne inwestują więcej swoich dochodów w badania i rozwój niż jakikolwiek inny sektor. Nie należy zapominać, że jest to inwestycja, z której zyski nie idą tylko na konto producentów leków, ale również (jeśli nie przede wszystkim) pacjenci odnoszą z nich korzyść. Wiele badań wykazało, jak znaczącą wartość dla społeczeństwa wygenerowały nowe grupy leków. Przykładowo, z całkowitej wartości społecznej generowanej przez statyny, dzięki unikniętym hospitalizacjom i zgonom 70% zysku było po stronie społeczeństwa, a 30% przemysłu. Jeszcze bardziej obiecująco sytuacja przedstawia się w zysku społecznym związanym ze zwiększeniem przeżywalności pacjentów z chorobą nowotworową. W tym przypadku społeczeństwo osiągnęło 81% wartości ekonomicznej.

Wymierne dane płyną też z analizy ekonomicznej krajów europejskich np. we Francji 82,1% kobiet ze zdiagnozowanym nowotworem piersi powróciła do pracy po około 10,8 miesiąca od rozpoczęcia zwolnienia lekarskiego. W Holandii 83% pracujących ze zdiagnozowanym nowotworem głowy i szyi, wracało do pracy najczęściej w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia leczenia.

Leki innowacyjne są nam potrzebne

Obecnie coraz popularniejszy jest trend prowadzenia zdrowego trybu życia - dbania o dietę, aktywność fizyczną i równowagę psychiczną. Na znaczeniu zyskują naturalne metody leczenia, stosowane przez naszych przodków czy choćby znane ze swej skuteczności medycyny wschodnie.

Trend ten jest jak najbardziej pozytywny, bo dzięki niemu coraz więcej ludzi dokonuje właściwych dla swojego zdrowia wyborów. Nie należy jednak zapominać, że istnieją też choroby, których stopień skomplikowania lub zaawansowania jest tak duży, że leki są potrzebne. Innym przykładem konieczności stosowania farmakologii jest brak możliwości uniknięcia czynników sprzyjających rozwojowi choroby - nie każdy pacjent może np. zrezygnować z danego zatrudnienia, zmienić miejsce zamieszkania czy, po prostu, zmotywować się do przestrzegania zaleceń profilaktycznych.

Według prognoz GUS, w 2030 roku udział osób powyżej 60. roku życia, a więc takich, które najczęściej korzystają z usług służby zdrowia, wynosić będzie w Polsce 25,2% (19,4% w roku 2010). Fakt, że ludzie w starszym wieku korzystają z leków najczęściej oznacza, że zapotrzebowanie na farmaceutyki w najbliższych latach będzie w Polsce systematycznie rosło. Dlatego przed systemem ochrony zdrowia stoją wyzwania związane z rozwojem i dostępnością leków innowacyjnych, a te z kolei mogą zmienić oblicze leczenia i zredukować koszty np. w obszarze hospitalizacji. Warto też dodać, że zapotrzebowanie na leki wzrasta wolniej niż całkowite zapotrzebowanie na wydatki w opiece zdrowotnej. Wynika to ze starzenia się populacji, coraz częstszym występowaniem chorób przewlekłych i, co za tym idzie, zwiększonym popytem na różne usługi w obszarze zdrowia.

Mamy więc nadzieję, że coraz więcej osób będzie unikało chorób dzięki zmianie szkodliwych nawyków, a w sytuacjach, gdy jest to niemożliwe lub niewystarczające - dostępne będą innowacyjne leki, które zapewnią społeczeństwu dogodną jakość życia.

Źródła

  • PhRMA 2016 Prescription Medicines: Costs in Context;

  • WHO Mortality Database (data dostępu luty 2016).

  • Fantoni SQ “Factors related to return to work by women with breast cancer in northern France.”J Occup Rehabil. 2010 Mar;20(1):49-58. doi: 10.1007/s10926-009-9215-y.

  • Verdonck-de Leeuw IM, “Employment and return to work in head and neck cancer survivors.” Oral Oncol. 2010 Jan;46(1):56-60. doi: 10.1016/j.oraloncology.2009.11.001. Epub 2009 Dec 9.

  • EFPIA 2015 Health & Growth Evidence Compendia analysis of PhRMA 2014 25 Years of Progress Against Hepatitis C and PhRMA 2015 Pharma Profile

Inne artykuły na blogu