Nowy wariant wirusa Mpox, wcześniej znanego jako małpia ospa, został po raz pierwszy wykryty w Europie, a dokładniej w Szwecji. Wariant klad I, który dotychczas występował głównie w Demokratycznej Republice Konga (DRK) i wydaje się rozprzestrzeniać szybciej niż wariant klad II, został już uznany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za globalne zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Spis treści
Wariant klad I - nowe zagrożenie?
Kto jest narażony na zakażenie klad I?
Jakie są objawy zarażenia nowym wariantem Mpox?
Czy jest dostępny lek na Mpox?
Aktualizacja 23 sierpnia 2024 - Drugi przypadek nowego wariantu Mpox poza Afryką i pierwszy przypadek w Azji
Tajlandia potwierdziła pierwszy przypadek wariantu klad I wirusa Mpox na swoim terytorium. Jest to jednocześnie pierwsze zakażenie tym wariantem w Azji i drugie poza Afryką (pierwsze wykryto 15 sierpnia w Szwecji). Według Departamentu Kontroli Chorób Tajlandii, 14 sierpnia 66-letni Europejczyk przybył do Bangkoku z jednego z krajów afrykańskich i następnego dnia zgłosił się do szpitala z niepokojącymi objawami. Testy potwierdziły zakażenie wariantem klad I wirusa Mpox. Osoby, które miały kontakt z chorym, będą monitorowane przez 21 dni. Tajlandia wymaga również, aby podróżni z „krajów ryzyka” poddawali się testom po przybyciu.
Co to jest Mpox?
Mpox, który wcześniej był znany jako małpia ospa, to wirus odzwierzęcy, co oznacza, że pierwotnie przenosił się ze zwierząt na ludzi. Nazwa „małpia ospa” została zmieniona, ponieważ była myląca - obecnie to nie małpy, a gryzonie są uważane za głównego roznosiciela choroby. Było to również związane z obawami, iż dotychczasowy termin mógł stygmatyzować niektóre społeczności, wzbudzając negatywne skojarzenia. Mpox jest "spokrewniony" z wirusem ospy prawdziwej - jedynym ludzkim wirusem, który udało się całkowicie wyeliminować.
Przed 2022 rokiem przypadki Mpox były w dużej mierze ograniczone do Afryki, jednak od 2022 roku choroba zaczęła się rozprzestrzeniać globalnie, powodując ogniska zakażeń w krajach Europy i Ameryki Północnej, gdzie wcześniej nie notowano jej przypadków. Dowiedz się więcej: Małpia ospa - czy czeka nas kolejna epidemia?
Wariant klad I - nowe zagrożenie?
W zeszłym tygodniu WHO ogłosiło, że Mpox ponownie stanowi globalne zagrożenie dla zdrowia publicznego (w maju 2023 roku stan zagrożenia został zniesiony). Obecnie największe obawy wzbudza wariant klad I, który wydaje się łatwiej rozprzestrzeniać. Od listopada 2023 roku DRK (Demokratyczna Republika Konga) odnotowuje znaczny wzrost liczby przypadków Mpox, zwłaszcza nowego wariantu klad I. W samym 2024 roku zgłoszono już ponad 16 000 nowych przypadków oraz ponad 500 zgonów. Wariant ten został również wykryty w krajach sąsiadujących z DRK, takich jak Republika Konga, Republika Środkowoafrykańska, a ostatnio także Rwanda, Uganda i Burundi. Pierwszy przypadek zakażenia wariantem klad I w Europie został wykryty 15 sierpnia w Szwecji.
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w swojej najnowszej ocenie ryzyka ostrzega, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że w Europie może dojść do większej liczby zakażeń wariantem klad I wirusa Mpox. Pomimo tego, ECDC uspokaja, że ryzyko trwałego rozprzestrzenienia się wirusa w Europie jest bardzo niskie, pod warunkiem wprowadzenia odpowiednich środków kontroli.
Kto jest narażony na zakażenie klad I?
Na zakażenie wirusem Mpox klad I narażone są przede wszystkim osoby mające bezpośredni kontakt z zakażonymi ludźmi lub zwierzętami. Szczególnie narażone są osoby żyjące lub podróżujące do obszarów objętych trwającą epidemią, czyli krajów środkowej Afryki (głównie Demokratyczna Republika Konga, Republika Konga, Republika Środkowoafrykańska, Rwanda, Uganda i Burundi).
Wirus Mpox klad I przenosi się poprzez bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi, zmianami skórnymi lub błonami śluzowymi osoby zakażonej, dlatego aby uniknąć zarażenia, należy przestrzegać zasad higieny i unikać kontaktu z potencjalnie zakażonymi zwierzętami lub ludźmi.
Jakie są objawy zarażenia nowym wariantem Mpox?
Objawy zarażenia nowym wariantem wirusa Mpox (klad I) są podobne do objawów innych wariantów wirusa, ale mogą być bardziej nasilone. Do objawów tych zaliczamy m.in.:
osłabienie i złe samopoczucie,
powiększenie węzłów chłonnych (zwłaszcza w okolicach szyi, pach i pachwin),
pęcherzykowata wysypka (często na wewnętrznej powierzchni dłoni i na podeszwach stóp).
Czy jest dostępny lek na Mpox?
Jedynym lekiem przeciwwirusowym ze wskazaniem do leczenia Mpox jest tecovirimat, dostępny pod nazwą handlową Tecovirimat SIGA (w Polsce dostępny w ramach importu docelowego). Wstępne wyniki badań klinicznych sugerują jednak, że lek ten może nie być skuteczny w walce z wariantem klad I. Aktualnie czekamy na szczegółowe wyniki badań prowadzonych przez producenta.
U większości pacjentów, którzy nie mają towarzyszących chorób osłabiających układ odpornościowy, leczenie wspomagające jest zazwyczaj wystarczające. Obejmuje ono stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych oraz odpowiednie nawadnianie. Ważne jest również, aby pacjenci byli izolowani, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa.
Dostępna jest także szczepionka opracowana przeciwko ospie prawdziwej (w Europie pod nazwą Imvanex, w USA - Jynneos, a w Kanadzie - Imvamune), która wykazuje skuteczność w zapobieganiu Mpox. Może być podawana osobom z grup ryzyka, w tym pracownikom służby zdrowia oraz tym, którzy mieli kontakt z zakażonymi. Niestety, szczepionka ta wciąż jest w dużej mierze niedostępna w krajach afrykańskich. Pojawiły się jednak doniesienia, że Unia Europejska zamówiła 175 000 dawek, które mają być przekazane Afrykańskiemu Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (Africa CDC).
Źródła
https://www.who.int/health-topics/monkeypox
https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/ecdc-recommends-enhancing-preparedness-more-imported-cases-clade-i-mpox-highly-likely
https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/ecdc-statement-developments-concerning-mpox-clade-i-outbreak-africa
https://www.nature.com/articles/d41586-024-02694-x