Menopauza - jak zmniejszyć dolegliwości?

Spis treści

Jaką rolę odgrywają hormony w życiu kobiety?

Kiedy następuje menopauza?

Jakie są objawy menopauzy?

Jakie badania należy wykonać na początku menopauzy?

Jakie leki i suplementy łagodzą objawy menopauzy?

Jaką dietę stosować w okresie klimakterium?

Jakie są inne metody leczenia menopauzy?

Jak sobie pomóc w okresie klimakterium?

Menopauza - nie taka straszna, jak ją malują

Jaką rolę odgrywają hormony w życiu kobiety?

Niezwykle ważną rolę w ustroju kobiety pełnią hormony płciowe, wytwarzane przez jajniki, czyli estrogeny i progesteron.

Estrogeny, zwane też hormonami młodości odpowiadają za:

• rozwój cech płciowych,

• wzrost błony śluzowej macicy i pochwy,

• pobudzenie tworzenia kości i ich ochronę przed odwapnieniem, czyli osteoporozą,

• jędrność i elastyczność skóry,

• zwiększenie poziomu tak zwanego dobrego cholesterolu HDL.

Rolą progesteronu jest przede wszystkim przygotowanie błony śluzowej macicy do przyjęcia zarodka oraz utrzymanie ciąży.

Kiedy następuje menopauza?

Około 40 roku życia, w wyniku zmian hormonalnych, maleje zdolność rozrodcza kobiety. Następuje stopniowe wygasanie funkcji jajników.

W okresie menopauzy gwałtownie spada stężenie progesteronu we krwi, znacznie zmniejsza się też ilość estrogenów. Zostaje w ten sposób zaburzona równowaga hormonalna między ilością estrogenów a poziomem progesteronu. To właśnie jest przyczyną wielu nieprzyjemnych i często bardzo kłopotliwych dolegliwości występujących w okresie klimakterium. Doświadcza ich ok. 70% przekwitających kobiet.

Pojawienie się pierwszych symptomów menopauzy jest sprawą indywidualną u każdej kobiety i zależy od bardzo wielu czynników.

Na wcześniejsze wystąpienie menopauzy mają wpływ:

• wiek dojrzewania - kobiety, które w okres dojrzewania weszły później niż ich rówieśnice, okres przekwitania rozpoczynają wcześniej,

• sposób odżywiania - dieta wegetariańska,

• używki - palenie papierosów,

• czynniki endokrynologiczne (zależne od stężenia hormonów), np. usunięcie jajników,

• cukrzyca,

• leki obniżające poziom estrogenów, np. doustna antykoncepcja,

• czynniki genetyczne i dziedziczne.

Wystąpienie menopauzy opóźniają natomiast takie czynniki, jak:

• otyłość,

• liczne ciąże i porody.

Zwykle początek okresu przekwitania przypada na 47-55 rok życia, ale nie jest to regułą. U każdej kobiety objawy klimakterium mogą wystąpić w różnym czasie.

Zdarza się też tzw. wczesna menopauza, która może pojawić się nawet u kobiet młodych. Jest najczęściej spowodowana przebytymi chorobami nowotworowymi i związaną z ich leczeniem radio- i chemioterapią lub operacyjnym usunięciem macicy i jajników.

Jakie są objawy menopauzy?

• Zaburzenia miesiączkowania - najbardziej charakterystycznym zwiastunem przekwitania jest rozregulowanie cyklu miesiączkowego. Cykle stają się zbyt długie lub zbyt krótkie, a krwawienie bardzo skąpe lub zbyt obfite.

• Uderzenia gorąca lub zlewne poty - do objawów kłopotliwych i w niektórych przypadkach wręcz utrudniających życie należą nagłe wahania temperatury, które pojawiają się bez konkretnej przyczyny, często pod wpływem stresu lub diety.

• Bezsenność - niektóre panie w nienaturalny wręcz sposób pocą się w nocy, co jest bardzo niekomfortowe, zakłóca też sen i niezbędny każdemu nocny wypoczynek.

• Wahania nastroju, rozdrażnienie - menopauzie często towarzyszą zmiany nastroju, które trudno kontrolować.

• Tycie - zmiana poziomu hormonów w okresie klimakterium powoduje także zmiany metaboliczne, które u niektórych osób mogą powodować wzrost wagi.

• Duszności - obok uderzeń gorąca, duszność to kolejny objaw zaburzenia termoregulacji ciała.

• Chroniczne zmęczenie - może być objawem menopauzy, ale nie wolno go bagatelizować, gdyż przyczyny zmęczenia mogą być oznaką innych poważnych dolegliwości.

Warto pamiętać o tym, że nie u wszystkich kobiet wystąpią wszystkie wymienione objawy i nie u wszystkich z jednakowym nasileniem.

Jakie badania należy wykonać na początku menopauzy?

Jeżeli jesteś w wieku ok. 40-45 lat i zauważysz u siebie zaburzenia miesiączkowania lub inne niepokojące objawy, po wykluczeniu ciąży testem ciążowym, zrób badanie w kierunku menopauzy. Można w tym celu wykorzystać dostępny w aptece domowy test na menopauzę (np. Domowe laboratorium Menopauza Test, Test menopauza kasetkowy Diather). Wykonuje się go z pierwszego porannego moczu, tak jak test ciążowy. Test menopauzalny wykrywa podwyższony poziom hormonu folikulotropowego (FSH) w moczu, skuteczność testu określana jest na ok. 98%. Więcej o testach na menopauzę można przeczytać tutaj: Test na menopauzę z apteki - czy jest wiarygodny i kiedy go zrobić?

Domowe laboratorium Menopauza Test	Test menopauza kasetkowy Diather

Hormon folikulotropowy jest produkowany przez przysadkę i pobudza jajniki do wytwarzania estrogenów w I fazie cyklu miesiączkowego. Wygasanie czynności jajników i związana z tym zmniejszona produkcja estrogenów są sygnałem dla przysadki mózgowej do zwiększonego wytwarzania FSH, dlatego hormon ten jest stosowany jako wskaźnik okresu menopauzy.

W związku z tym, że menopauzie towarzyszą często zmiany metaboliczne, warto zbadać również poziom cholesterolu i trójglicerydów oraz oznaczyć stężenie glukozy we krwi. Ginekolodzy i endokrynolodzy zalecają w okresie klimakterium zbadanie poziomu hormonów tarczycy.

Jakie leki i suplementy łagodzą objawy menopauzy?

W złagodzeniu objawów przekwitania pomocne mogą być preparaty ziołowe. Zawierają one naturalne hormony pochodzenia roślinnego tzw. fitoestrogeny, które w połączeniu z receptorami estrogenowymi pełnią funkcję podobną do naturalnych estrogenów produkowanych przez organizm kobiety.

Terapię fitoestrogenową zaleca się już po 35 roku życia.

Najlepiej przebadaną grupą fitoestrogenów są izoflawony sojowe, które:

• łagodzą objawy klimakterium, np. uderzenia gorąca, poty, zmęczenie,

• wpływają korzystnie na poprawę nastroju,

• hamują utratę tkanki kostnej,

• wpływają na metabolizm witaminy D3,

• działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie i hipoglikemicznie (obniżają poziom glukozy we krwi poprzez zwiększenie poziomu insuliny),

• przyczyniają się do obniżenia poziomu złego cholesterolu (HDL) i trójglicerydów.

Preparaty zawierające fitoestrogeny sojowe (np. Soyfem Forte, Doppelherz Activ Meno Forte, Solgar Izoflawonoidy sojowe, Climea forte) są bezpieczne w stosowaniu, nie wywołują zagrażających zdrowiu objawów ubocznych. Warto wiedzieć o tym, że poszczególne preparaty różnią się składem i zawartością izoflawonów. Wiele z nich jest dodatkowo wzbogacona wapniem, witaminą D3 lub ziołowymi substancjami o działaniu uspakajającym (np. wyciągi z szyszek chmielu, ziela melisy).

W leczeniu menopauzy zastosowanie mają również fitoestrogeny pochodzące z Pluskwicy groniastej (Cimicifuga ramnosa), np. Remifemin, Klimadynon.

Stosowane są także wyciągi z lnu i czerwonej koniczyny, np. Ligunin Termostop, Duo-Fem.

Stosując preparaty z fitoestrogenami do łagodzenia objawów klimakterium, należy pamiętać o tym, że trzeba je stosować systematycznie i przez dłuższy czas. Pierwsze efekty lecznicze pojawiają się po ok. dwóch tygodniach stosowania.

Climea forte	Duo-Fem
Jasnum	Ligunin Termostop

Przeczytaj: Jakie tabletki na menopauzę wybrać? - ANALIZA

Jaką dietę stosować w okresie klimakterium?

Wykazano, że w łagodzeniu objawów menopauzy oprócz suplementacji preparatami zawierającymi fitoestrogeny, dobroczynne działanie ma również dieta bogata w soję i produkty sojowe, gdyż zmniejsza ryzyko osteoporozy i chorób układu krążenia.

Fitoestrogeny zawarte są również w takich produktach, jak: orzechy, nasiona słonecznika, lnu i sezamu, cukinia, brokuły, marchew i cytrusy. Warto więc włączyć je do codziennej diety.

Jakie są inne metody leczenia menopauzy?

Gdy leki i suplementy diety zawierające fitoestrogeny nie pomagają, lekarz może zlecić hormonalną terapię zastępczą, w skrócie HTZ.

Jest to leczenie hormonalne, polegające na uzupełnieniu estrogenów brakujących w organizmie kobiety na skutek wygaszania funkcji wydzielniczej jajników estrogenami naturalnymi lub zwierzęcymi. Podaje się je w postaci maści, kremów, globulek, a także w zastrzykach lub tabletkach doustnych, np. Systen Conti, Ovestin, Oekolp Forte oraz Activelle.

Więcej o hormonalnej terapii zastępczej można przeczytać w artykule: HTZ - hormonalna terapia zastępcza w menopauzie

Jak sobie pomóc w okresie klimakterium?

Dawniej menopauza była tematem wstydliwym i rzadko poruszanym. Dzisiaj nie jest już tematem tabu, a wiedza na temat dolegliwości, objawów oraz metod walki z nimi jest coraz obszerniejsza. Należy pamiętać o tym, że aby pokonać uciążliwe objawy przekwitania i żyć pełnią życia, trzeba zmienić dotychczasowe nawyki. Bardzo ważną rolę odgrywa w tym okresie prawidłowo zbilansowana dieta i wypoczynek.

W okresie przekwitania zalecana jest suplementacja witaminy D3. W aptekach dostępnych jest wiele preparatów w różnych dawkach i postaciach leczniczych (np. Vigantoletten 1000, Ibuvit D3 2000, Vigalex Forte). Większość preparatów zawierających witaminę D3 jest dostępnych bez recepty. W doborze właściwej dawki chętnie pomoże farmaceuta lub lekarz.

W łagodnych zaburzeniach nastroju czy też w przypadku problemów z zasypianiem i snem, pomocne będą łagodne preparaty ziołowe, zawierające wyciągi z waleriany, melisy i szyszek chmielu (np. Valerin Forte, Valused, Nervomix, Tabletki uspokajające Labofarm).

Osoby, u których zdarza się kołatanie serca, duszność, niepokój, powinny mieć pod ręką np. Validol – tabletki do ssania, zawierające walerianę i mentol, które szybko znoszą wymienione objawy. Należy jednak pamiętać, aby przechowywać ten lek w lodówce. W aptekach i sklepach zielarskich można też kupić herbatki ziołowe, np. Szałwia Fix, Klimakterfix, które zmniejszą potliwość i pomogą zwalczyć rozdrażnienie i zły nastrój.

W okresie okołomenopauzalnym ze względu na zachodzące zmiany hormonalne ważne jest też utrzymanie odpowiedniego pH pochwy. Do dyspozycji jest szeroki asortyment płynów do higieny intymnej (np. Iladian 40+, Mucovagin emulsja) oraz globulek i tabletek z probiotykami (np. Lactovaginal, Iladian Direct Plus, Hydrovag) a także globulek i żeli o działaniu nawilżającym – zawierających kwas hialuronowy, np. Cicatridina, Mucovagin, Feminum żel, Iladian Intima żel i inne.

W okresie przekwitania należy koniecznie pamiętać o aktywności fizycznej. Codzienna porcja ruchu – spacer, jazda na rowerze, pływanie – podziała dobroczynnie na zdrowie i samopoczucie każdej kobiety.

Menopauza - nie taka straszna, jak ją malują

Większość kobiet widząc swoje mamy i babcie obawia się okresu przekwitania, a gdy on już nadejdzie, panie nie zawsze potrafią pogodzić się z nieuchronnymi zmianami, jakie zachodzą w ich organizmie. W dzisiejszych czasach na wiele z tych zmian mamy już wpływ. Menopauza nie jest chorobą i nie musi oznaczać końca ciekawego życia. Niezwykle ważne jest jednak jak najwcześniejsze rozpoznanie jej zwiastunów oraz zdobycie wiedzy na temat okresu przekwitania, niezbędnej do tego, aby pomóc sobie i osobom z najbliższego otoczenia, które być może nie radzą sobie z tym problemem.