Ze względu na monotonną dietę, choroby przewlekłe i zmiany w organizmie zachodzące wraz z wiekiem, seniorzy mają szczególne zapotrzebowanie na witaminy i minerały. Osoby po 60. roku życia narażone są zwłaszcza na niedobory witaminy D, C, kwasu foliowego, wapnia, magnezu i cynku. Podpowiadamy, jak bezpiecznie uzupełnić niedobory witamin u seniorów i na jakie interakcje witamin i minerałów z lekami uważać.
Spis treści
Przyczyny niedoborów witamin i minerałów wśród seniorów
Najczęstsze niedobory witamin i minerałów wśród seniorów
Skład suplementów diety dla seniorów
Czym różnią się suplementy witaminowo-mineralne dla seniorów od standardowych multiwitamin?
Czym różnią się między sobą mulitiwitaminy dla seniorów?
Najczęstsze błędy w suplementacji wśród osób starszych
Interakcje składników suplementów diety z lekami
Prezent z apteki dla seniora - jak wybrać odpowiedni preparat witaminowo-mineralny?
Przyczyny niedoborów witamin i minerałów wśród seniorów
Fizjologiczne procesy starzenia się organizmu
Brak aptetytu
Monotonna dieta
Choroby przewodu pokarmowego
Niektóre leki stosowane przewlekle
Najczęstsze niedobory witamin i minerałów wśród seniorów
Witaminy z grupy B
Skład suplementów diety dla seniorów
Witaminy (A, B1, B2, B3, B5, B6, B12, C, E, D, K, kwas foliowy)
Minerały (magnez, żelazo, selen, cynk, fosfor, wapń, miedź, jod, chrom, mangan)
Wyciągi roślinne (z owoców głogu, korzenia waleriany, liści melisy, korzenia żeń-szenia, liści miłorzębu)
Składniki wspomagające prawidłowe widzenie (luteina, zeaksantyna)
Czym różnią się suplementy witaminowo-mineralne dla seniorów od standardowych multiwitamin?
Suplementy diety optymalnie odzwierciedlające potrzeby osób po 60. roku życia charakteryzują się:
obniżoną zawartością żelaza, witaminy PP i witaminy A - nadmiar tych związków najczęściej stwierdza się u seniorów regularnie stosujących preparaty multiwitaminowe,
zwiększoną zawartością: wapnia, kwasu foliowego, witaminy D i E - zapotrzebowanie na te witaminy wzrasta u osób starszych.
Czym różnią się między sobą mulitiwitaminy dla seniorów?
Wśród preparatów witamino-mineralnych dla seniorów znajdziemy zarówno produkty lecznicze, jak i suplementy diety w postaci tabletek, płynów doustnych czy nalewek.
Dostępne w aptekach preparaty różnią się między sobą zawartością poszczególnych witamin i minerałów. Badania dowiodły, że w zależności od preparatu, zawierają one witaminy w ilości odpowiadającej 40-200% zalecanego dziennego spożycia (RDA), a zawarte w nich minerały pokrywają od kilkunastu do 104% tej normy.
Duże zróżnicowanie zawartości poszczególnych związków odżywczych w tych preparatach pozwala dobrać odpowiedni produkt w zależności od sposobu odżywiania, ogólnego stanu zdrowia i innych stosowanych suplementów diety i leków. Wybierając preparat, warto zwrócić uwagę na % zalecanego dziennego spożycia poszczególnych składników. Ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D, E i K) - ich długotrwałe stosowanie w ilościach przekraczających zalecaną normę dziennego spożycia może prowadzić do wystąpienia działania toksycznego. Wybór odpowiedniego preparatu najlepiej skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Najczęstsze błędy w suplementacji wśród osób starszych
Błędne wyobrażenie na temat suplementacji - oczekiwanie od suplementu efektu leczniczego. Celem suplementacji nie jest leczenie chorób, lecz uzupełnianie niedoborów składników odżywczych w diecie, co pośrednio może wspomagać leczenie.
Nieuzasadnione sięganie po preparaty wielowitaminowe przez osoby dbające o zróżnicowaną dietę.
Nadmierna suplementacja witamin i minerałów spowodowana m.in. jednoczesnym stosowaniem multiwitamin oraz suplementów diety wspomagających różne funkcje organizmu, np. wspomagających wzrok czy pamięć, zawierających dodatkowo witaminy i minerały.
Przyjmowanie suplementów zawierających witaminy, minerały i związki roślinne wchodzące w interakcje z przyjmowanymi na stałe lekami.
Interakcje składników suplementów diety z lekami
Witamina B6 (pirydoksyna) - lewodopa (lej stosowany w chorobie Parkinsona) - dowiedziono, że nawet niewielkie ilości witaminy B6 (10-25 mg), dostarczane np. wraz z preparatami magnezowymi wzbogaconymi o witaminę B6, mogą zmniejszać skuteczność. Co ciekawe, interakcji tej nie stwierdza się u pacjentów stosujących jednocześnie lewodopę i karbidopę (często stosowane połączenie leków).
Witamina B3 (niacyna) - statyny (leki obniżające stężenie cholesterolu) - jednoczesne stosowanie wysokich dawek witaminy B3 (ok. 1 g) i statyn zwiększa ryzyko uszkodzenia mięśni. Odradza się ich jednoczesne stosowanie.
Witamina K - warfaryna (lek przeciwzakrzepowy) - ich jednoczesne stosowanie osłabia działanie przeciwzakrzepowe warfaryny, zwiększając ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych (zawał, udar, zator, zakrzepica).
Żelazo - lewotyroksyna (lek stosowany w niedoczynności tarczycy), digoksyna (lek nasercowy) i tetracyklina (antybiotyk) – żelazo zmniejsza wchłanianie wymienionych leków, stąd zaleca się ich przyjmowanie w co najmniej 2-godzinnym odstępie od żelaza.
Potas - inhibitory konwertazy angiotensyny oraz leki moczopędne "oszczędzające potas" (stosowane w leczeniu nadciśnienia) - ich jednoczesne stosowanie może zwiększać ryzyko hiperkaliemii, czyli zbyt wysokiego stężenia potasu we krwi, objawiającego się m.in. zwolnieniem akcji serca, spadkiem siły mięśniowej czy mrowienia kończyn.
Wyciąg z żeń-szenia i miłorzębu japońskiego - leki przeciwzakrzepowe - jednoczesne ich stosowanie może prowadzić do nasilenia działania przeciwzakrzepowego i wystąpienia krwotoków. Odradza się jednoczesnego ich stosowania.
Wyciąg z żeń-szenia - doustne leki przeciwcukrzycowe i insulina - jednoczesne ich stosowanie zwiększa ryzyko nadmiernego obniżenia stężenia cukru we krwi (hipoglikemii). Preparatów z żeń-szeniem nie należy stosować u cukrzyków.
Wyciąg z żeń-szenia - leki nasercowe - ze względu na wpływ żeń-szenia na układ sercowo-naczyniowy u pacjentów z problemami kardiologicznymi odradza się jego stosowanie.
Prezent z apteki dla seniora - jak wybrać odpowiedni preparat witaminowo-mineralny?
Preparaty witaminowe, zwłaszcza w postaci płynu, potocznie nazywane przez pacjentów „tonikami”, są częstym prezentem dla osób starszych.
Wybierając preparat dla bliskiej osoby warto zwrócić uwagę na zawartość:
witamin z grupy B i żelaza - szczególnie ważne podczas rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych i w stanach osłabienia,
wyciągów roślinnych wspomagających pamięć i koncentrację - m.in. lecytyny, wyciągu z liści bakopy drobnolistnej, ziela wąkroty azjatyckiej czy miłorzębu japońskiego (uwaga na interakcje z lekami),
wyciągów wspomagających pracę serca - m.in. z owoców głogu,
wyciągów o działaniu łagodzących napięcie nerwowe - m.in. z liści melisy, korzenia kozłka lekarskiego,
alkoholu i cukru – dla osób unikających alkoholu bądź muszących kontrolować poziom cukru dostępne są produkty bez dodatku alkoholu i cukru, zawierające słodzik.
2023-03-27
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 27.03.2023 11:31:10
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.