Legionella to bakteria wywołująca legionellozę (chorobę legionistów lub gorączkę Pontiac). Do zarażenia legionellozą dochodzi poprzez wdychanie aerozolu powstałego z zakażonej wody, np. podczas inhalacji, kąpieli, korzystania z jacuzzi lub wdychania oparów w pobliżu fontanny czy zraszacza. Na zarażenie szczególnie narażone są osoby starsze, z obniżoną odpornością i chorobami przewlekłymi. Jakie są objawy legionellozy i jak uchronić się przed zakażeniem? Dowiedz się, co zrobić w przypadku zaobserwowania objawów zakażenia bakterią Legionella.
Spis treści
Jak można zarazić się Legionellą?
Jakie są objawy zakażenia bakterią Legionella?
Co robić w przypadku wystąpienia objawów legionellozy?
Jak wykryć zakażenie Legionellą?
Jak leczyć zakażenie bakterią Legionella?
Czy legionelloza jest śmiertelna?
Jak zapobiec zakażeniu Legionellą?
Co to jest Legionella?
Legionella to bakteria naturalnie występująca w wodach śródlądowych (stawach, rzekach, jeziorach) oraz morskich.
Bakteria ta może przedostawać się również do miejskich sieci wodociągowych, wież chłodniczych, basenów termalnych, domowej instalacji wodno-kanalizacyjnej, instalacji solarnych, instalacji przeciwpożarowych czy nawilżaczy powietrza. Rozwojowi Legionelli sprzyja wysokie stężenie dwutlenku węgla (2,5-5%), wysoka wilgotność, temperatura w zakresie 25-45°C oraz zastoiny wody. W związku z tym najczęściej namnaża się w stojącej wodzie (np. w sieciach wodociągowych), gdzie pojawiają się zanieczyszczenia będące dla niej pożywką, jak np. kamień wapienny, rdza i glony.
Bakteria Legionella została zidentyfikowana w 1977 po epidemii nietypowego zapalenia płuc wśród uczestników konwentu Legionu Amerykańskiego zorganizowanego w 1976 roku w Filadelfii. Temu wydarzeniu zawdzięcza swoją nazwę, choć w późniejszych badaniach stwierdzono, że była też przyczyną epidemii zachorowań z objawami grypopodobnymi, która miała miejsce w 1968 roku w mieście Pontiac i była określana jako gorączka Pontiac.
Zatem Legionella u ludzi może wywoływać chorobę zwaną legionellozą, która najczęściej rozpoznawalna jest pod postacią:
choroby legionistów (nazywana również legionellozowym zapaleniem płuc) o ciężkim przebiegu,
lub gorączki Pontiac o łagodnym przebiegu z objawami grypopodobnymi.
Jak można zarazić się Legionellą?
Do zakażenia Legionellą dochodzi przede wszystkim drogą wziewną, poprzez wdychanie aerozolu powstałego z wody zawierającej tę bakterię, np. podczas inhalacji, kąpieli, korzystania z jacuzzi lub przebywając w pobliżu fontanny czy zraszacza. Bakterią Legionella można się również zarazić, choć stosunkowo rzadko, poprzez zachłyśnięcie skażoną wodą. Na zarażenia najbardziej narażone są osoby starsze (po 65. roku życia), z obniżoną odpornością i chorobami przewlekłymi, jak np.:
W grupie ryzyka znajdują się również osoby nadużywające alkohol oraz palacze.
Nie ma możliwości zarażenia się Legionellą od osoby chorej, jak ma to miejsce np. przy chorobach wirusowych typu grypa lub COVID-19. Nie można się też zakazić drogą pokarmową, np. poprzez wypicie zakażonej wody z kranu.
Jakie są objawy zakażenia bakterią Legionella?
W przypadku choroby legionistów pierwsze objawy pojawiają się zwykle w ciągu 2-10 dni od zakażenia (w rzadkich przypadkach mogą pojawić się nawet po 20 dniach). Objawy występują nagle i obejmują:
osłabienie,
gorączkę (39-40°C) i dreszcze,
czasami nudności i wymioty,
kaszel (czasami odkrztuszanie krwi),
trudności w oddychaniu,
ból w klatce piersiowej,
zaburzenia świadomości.
Objawy choroby legionistów mogą utrzymywać się przez kilka tygodni.
Natomiast w przypadku gorączki Pontiac pierwsze objawy można zaobserwować już po pięciu godzinach (najczęściej w ciągu 24-28 godzin od zakażenia). Objawy przypominają grypę i obejmują:
osłabienie,
gorączkę i dreszcze,
rzadziej biegunkę, nudności i wymioty.
Najczęściej objawy ustępują samoistnie po 2-5 dniach.
Co robić w przypadku wystąpienia objawów legionellozy?
W przypadku długotrwale utrzymujących się lub nasilonych objawów legionellozy, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego. Jeśli odczuwasz trudności z oddychaniem, duszności lub inne objawy ostrej niewydolności oddechowej, jak np. zasinienia skóry, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem - zadzwoń po pogotowie ratunkowe lub udaj się na szpitalny oddział ratunkowy.
Jak wykryć zakażenie Legionellą?
Rozpoznanie legionellozy na podstawie objawów jest niemożliwe, ponieważ są one podobne do tych towarzyszących wielu innym infekcjom bakteryjnym lub wirusowym. W związku z tym, w celu wykrycia zakażenia bakterią Legionella konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych. Najczęściej diagnostyka opiera się na wykryciu antygenów bakterii w moczu lub plwocinie (wydzielinie z dróg oddechowych). Można również oznaczyć przeciwciała specyficzne dla Legionella we krwi.
Jak leczyć zakażenie bakterią Legionella?
W leczeniu choroby legionistów (legionellozowego zapalenia płuc) niezbędne jest zastosowanie antybiotyków, takich jak:
Zapobiega to rozwojowi powikłań i zmniejsza śmiertelność. Leczenie antybiotykiem powinno trwać od 10 do 14 dni (w zależności od antybiotyku i stanu zdrowia pacjenta). W większości przypadków konieczne jest leczenie szpitalne, szczególnie jeśli zakażenie wystąpiło u osoby starszej, z chorobami współistniejącymi. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na odpowiednie nawodnienie oraz uzupełnienie elektrolitów (np. Gastrolit, Orsalit). W przypadku gorączki, można zastosować leki przeciwgorączkowe bez recepty (np. Pyralgina, Apap). Znacząca większość osób zakażonych całkowicie wraca do zdrowia.
Gorączka Pontiac ustępuje samoistnie i nie wymaga przyjmowania antybiotyków. W przebiegu choroby można stosować leki dostępne w aptekach bez recepty w celu złagodzenia objawów, takich jak biegunka (np. Smecta, Laremid) czy gorączka (np. Ibuprom, Paracetamol Aurovitas) oraz elektrolity (np. Litorsal, Dicoflor Elektrolity).
Czy legionelloza jest śmiertelna?
Legionelloza jest chorobą śmiertelną - w chorobie legionistów śmiertelność waha się od 5 do 80% . Wysoka liczba zgonów jest najczęściej odnotowywana wśród starszych pacjentów z chorobami współistniejącymi (chorobami serca, płuc czy chorobami immunologicznymi).
Jak zapobiec zakażeniu Legionellą?
Chorobie można zapobiegać poprzez odpowiednią dezynfekcję i regularne czyszczenie potencjalnych źródeł bakterii Legionella, takich jak np.:
instalacje wodociągowe,
baseny,
wanny z hydromasażem,
klimatyzacje,
nawilżacze powietrza.
Nie ma dostępnej szczepionki na legionellozę.
Źródła
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.11.13.3.
https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/162560,legionellozy
https://www.gov.pl/web/psse-losice/legionella-co-to-za-bakteria-mozesz-zakazic-sie-nawet-pod-prysznicem
https://www.gov.pl/web/gis/legioneloza-choroba-legionistow
https://epibaza.pzh.gov.pl/story/legioneloza
redaktor: Angelika Talar-Śpionek, mgr farm.
ostatnia zmiana: 16.10.2023 09:14:09
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.